Onyx toren: Woontoren met internationale allure

Woontoren Onyx in de binnenstad van Eindhoven heeft een Amerikaanse flavour. Het lijkt op de klassieke hoogbouw uit steden als New York of Chicago. Dat ligt niet aan de hoogte – die met 85 meter fors is voor Nederland maar naar Amerikaanse maatstaven natuurlijk bescheiden. Het is vooral de baksteenarchitectuur en lange gevellijnen die deze toren van 23 verdiepingen van een internationale, bijna kosmopolitische associatie voorziet. Wat ook bijdraagt is de klassieke opbouw van een plint, een corpus en een kroon. “Dat voorziet dit gebouw van een sterke identiteit”, zegt architect Christopher Ho van diederendirrix architectuur & stedenbouw.

De plint is bekleed met donker Chinees natuursteen. Niet alleen drie van de 135 appartementen zijn hier gevestigd, maar ook een restaurant. Het plein voor de ingang krijgt hierdoor een publieke functie met de bijbehorende reuring. Ook de entreehal met glanzend natuursteen (onyx) voorziet de plint van een internationale allure.

Visueel wordt het gebouw gedragen door het corpus van baksteen dat wordt gekenmerkt door drie relatief slanke penanten tussen de raampartijen. “Deze lange zichtlijnen maken het gebouw sierlijker en ogenschijnlijk hoger dan het feitelijk is.” De balkons hebben een glazen reling en zijn van afstand alleen zichtbaar door de donkerkleurige vloer. De aluminium vensters en de gevelpanelen onder en boven de ramen hebben dezelfde donkere kleur. “Deze donkere vlakken zijn van een afstand een decoratief detail. Van dichtbij versterkt de strenge repetitie van tientallen balkons de rankheid van het gebouw en daarmee ook het gevoel van hoogte.”
Woontoren Onyx ligt op een complexe locatie in het centrum van Eindhoven aan een drukke verkeersader. De woontoren is zo dicht mogelijk aan de weg geplaatst om afstand te houden van het achtergelegen woongebouw. “Omdat de weg een kromming maakt, hebben we aan die kant een knik in het gebouw gemaakt, zodat het de weg volgt. Daarbij maakt het de uitstraling van de toren dynamischer.”
De nieuwe toren ligt in de oksel van het voormalige gebouw van Philips Lighting, dat diederendirrix eerder transformeerde tot een appartementengebouw met opvallende aluminium kozijnen in een glanzende goudtint. Dat stelde de architect voor twee keuzes: het overschreeuwen van deze lawaaierige buren met een gebouw dat zich oppompt. Of juist de aansluiting zoeken met “een ranke toren met een meer terughoudende esthetiek”, zoals Ho het omschrijft. “Daarom is gekozen voor een traditionele baksteen in een rustige, licht gemêleerde kleur.”

Er moest gestreefd worden naar maximale woonbezetting. De hoogte was per bouwbesluit beperkt tot 70 meter tot de laatste woonlaag. “Door daar een penthouse van drie verdiepingen op te plaatsen, hebben we de hoogte nog wat kunnen opkrikken.” Dankzij een slimme programmering was het bovendien mogelijk om toch nog 135 appartementen te realiseren. Elke verdieping bestaat uit 6 appartementen van ongeveer 70 m2. Deze zijn op het oosten of het westen georiënteerd voor een comfortabele bezonning en een goed uitzicht. Naast een balkon beschikt elk appartement over aluminium ramen met een elektrisch bedienbaar schuifraam; het bovenste raam schuift naast het ondergelegen. Ho: “Het idee is gebaseerd op ramen van cruiseschepen. Met een druk op de knop wordt de loft zo omgetoverd tot een grote buitenruimte, een relatief open woning op tientallen meters hoogte.” Door de uitstekende penanten is de baksteen gevel goed zichtbaar vanuit de appartementen, wat de woontoren vriendelijk, bijna aanraakbaar maakt.
De woontoren Onyx sluit aan bij de nieuwe ambitie van Eindhoven, dat zich van een industriële provinciestad heeft ontwikkeld tot een landelijk knooppunt voor de creatieve maakindustrie. De 135 appartementen zijn gericht op de middellange verhuur van minimaal 3 maanden tot maximaal een jaar. “Er is een groeiende gemeenschap van expats. Ook zijn de woningen geschikt voor jonge mensen met een eerste baan of koppels die de stap naar samenwonen voorzichtig willen zetten en voor het eerst willen samenwonen. Dat zijn moderne en grootstedelijke woonvormen.” Daarbij: “Een echte stad heeft natuurlijk ook een echte woontoren.”