Lighting glanst aan Eindhovense skyline | Interview met Paul Diederen
Het oude hoofdkantoor van Philips Lighting is een typerend gebouw voor haar generatie. Functioneel was misschien wel de beste omschrijving voor de betonreus in het centrum van Eindhoven. Tot diederendirrix benaderd werd om het pand te transformeren tot een complex met lofts voor expats; het kantoor kreeg een gouden gloed en vormt straks het majestueuze middelpunt van het Emmasingelkwadrant. “Een statement tussen de verschillende betonvolumes”, aldus architect Paul Diederen. Bovendien bieden de grote ramen de bewoners een gevoel van luxe en een spectaculair uitzicht over de stad en haar omgeving.
Slechts een paar jaar geleden was het Philipsterrein in het hart van Eindhoven een plek om ’s avonds te vermijden. “De grijze gebouwen en de desolate parkeerplaats met hoge hekwerken maakten het gebied vlak en somber. Kortom: het kon wel enige levendigheid en sprankeling gebruiken”, zegt Paul Diederen van architectenbureau diederendirrix.
“Daarnaast had de locatie behoefte aan verdichting. Er is veel vraag naar kleinere wooneenheden in het centrum van de Lichtstad en dit kantoor bood de mogelijkheid tot transformatie.”
Architect Paul Diederen, diederendirrix architecten.
Het gebouw werd tot casco gestript en daarna weer opgebouwd. Foto: Arthur Bagen.
Waarde aan kwaliteit
Het gebouw werd daarom in 2015 tot het casco gestript en is een jaar later getransformeerd tot een appartementencomplex met 616 lofts en penthouses. “Door de bedrijvigheid en kennisinstituten in en rond Eindhoven is er veel behoefte aan flexibele woonruimte waar werknemers laagdrempelig terecht kunnen”, licht Lee Foolen van Foolen & Reijs vastgoed toe.
“Over het algemeen zijn dit hoog opgeleide mensen die een urban life style omarmen en waarde hechten aan kwaliteit. Door de luxe uitstraling en een dito afwerkingsniveau van Lighting kunnen wij hen dit bieden.”
Omdat de omgeving bij de herontwikkeling wordt betrokken, ondergaat niet alleen het voormalige hoofdkantoor een gedaanteverandering, maar krijgt ook het Emmasingelkwadrant een heel nieuwe dynamiek. Aan de kant van de Mathildelaan wordt een laag appartementencomplex gerealiseerd en komt een nieuwe woontoren. Terwijl aan de achterzijde van Philips Lighting ruimte is gecreëerd voor een park.
Gouden glans
In het zonlicht doet Philips Lighting haar naam nog meer eer aan. De goudkleurige kozijnen met de horizontale belijning, geven het gebouw letterlijk glans. “We troffen een okerkleurige kleurnuance aan in het grindbeton aan de gevel. Deze tint wordt nu door de kozijnen en de nieuwe travertin panelen naar boven gehaald”, vertelt Diederen over de kleurkeuze. “Door die gouden gloed vormt het gebouw bovendien een geheel met haar omgeving waarbij de kleine kleurverschillen van de geanodiseerde aluminium kozijnen ervoor zorgen dat de gevel extra tot leven komt.”
De okerkleurige kleurnuance in het grindbeton aan de gevel is vertaald in de champagnekleurige aluminium kozijnen.
“Een transformatie moet ook geven aan de stad, iets toevoegen”, verduidelijkt Diederen de visie. “Door de Gender – een riviertje dat onder het terrein stroomt – letterlijk boven water te halen in het Emmapark én in de plint van Philips Lighting ruimte te reserveren voor horecagelegenheden en een supermarkt, wordt het een levendig punt waar iedereen welkom is. Dat geeft extra waarde aan de stad, maar komt ook ten goede aan de woonkwaliteit van het gebouw.”
Een transformatie moet iets geven aan de stad.
De plattegronden van het T-vormige pand tonen lange corridors met aan weerszijden appartementen. “Het gebouw is vrij diep”, legt Diederen uit. “Om maximaal te kunnen profiteren van het daglicht hebben we de gesloten geveldelen vervangen door grote ramen van 3,5 bij 4 meter. Ook de vides die in sommige appartementen zitten, hebben daardoor voldoende licht. Maar het belangrijkste is de beleving; de power van het glas zorgt ervoor dat je je bijna nietig voelt in de omgeving en deze maximaal ervaart.”
Het gebouw is diep. Daarom is gekozen voor grote ramen.
Dat gevoel wordt versterkt door de ramen die verticaal openen. “Alleen de penthouses hebben balkons, de lofts niet. Om toch een buitengevoel te creëren kan het middendeel van de ramen helemaal naar beneden geschoven worden. Het onderste deel dient dan als balustrade.”
Techniek uit de scheepvaart
Het architectenbureau benaderde Reynaers om de bijzondere ramen te leveren. Mark van Rosmalen, projectadviseur architecten bij Reynaers: “Verticaal schuivende raamsystemen (CP130-EVS) van deze afmetingen zijn geen gemeengoed in de woningbouw. Toch hadden we de expertise in huis. We leveren deze kozijnen namelijk voor cruiseschepen die bijvoorbeeld op de Rijn varen.”
De ramen zijn zowel robuust als spannend.
“Op verzoek van de gevelbouwer en architect hebben we het schuifsysteem doorontwikkeld zodat het aan de strenge eisen van dit project voldoet. Daarbij zijn de ramen liggend geplaatst en voorzien van elektrische aandrijving. De combinatie van de hoogte van het gebouw én de afmetingen en het gewicht van de ramen waren bepalend voor de afmetingen van de profielen.” Deze zijn 76 mm diep en bestand tegen een hoge windbelasting.
Diederen: “De ramen ogen daardoor zowel robuust als spannend. Kijk je namelijk loodrecht op het gebouw dan is de gevel glad, maar vanuit een hoek gezien geven de ramen de façade extra dieptewerking.”
Uitdagende planning
Gevelspecialist Wijmoco voorzag de raamsystemen van een speciale motor inclusief vingerveilige besturing én een lekdorpel om inregenen op de kierstand te voorkomen. “Vervolgens zijn ze bij Reynaers in België getest op wind- en waterdichtheid”, vertelt Richard Wijkamp van Wijmoco Geveltechniek, die behalve met technische uitdagingen ook te maken kreeg met een spannende planning.
“In slechts vier maanden moest de gevel dicht zijn en voorzien van ruim 543 verticaal schuivende ramen en meer dan honderd horizontale openende raampartijen. Door een strakke planning, intensieve samenwerking en afstemming met de aannemer Stam + De Koning en wekelijkse leveringen is dat gelukt.” Bovendien kon de gevelbouwer op de bouwplaats het proces nog wat versnellen. “Met een extra zware glaszuiger werden de puien in de gevel gezet. Door deze meteen vast te schroeven en het middelste raam naar beneden te laten zakken was er direct een valbeveiliging en hoefden er geen steigers gebouwd te worden.”
Projectgegevens
Naam: Philips Lighting
Locatie: Eindhoven
Architect: diederendirrix architecten
Gevelbouwer: Wijmoco Geveltechniek
Opdrachtgever: Foolen & Reijs Vastgoed
Aannemer: Stam + de Koning Bouw
Toegepaste Reynaers systemen: ConceptPatio130-EVS, ConceptFolding 77
Jaar van realisatie: 2016
Fotograaf: Hennie Raaymakers / Arthur Bagen
Daarnaast doceerde Diederen aan de Academies van Bouwkunst in Rotterdam, Tilburg en Arnhem en aan de Technische Universiteit Eindhoven. Hij was adviseur van het Stimuleringsfonds voor Architectuur, is lid van de Commissie Welstand & Monumenten Rotterdam, en supervisor van de Erven Vleuterweide Utrecht.
Sinds 1 juni 2016 is Diederen hoogleraar Transformational Design bij de unit Architectural Urban Design & Engineering van de faculteit Bouwkunde aan de TU Eindhoven.
