Gebouw N: van rubuuste betonconstructie naar High Tech Systems Park
Technologieconcern Thales besloot in 2011 dat het roer om moest. Het merendeel van het personeel bestaat uit grijze mannen, die binnenkort en masse met pensioen gaan en verjonging is hard nodig. Daarom wil Thales een aantrekkelijke werkomgeving creëren voor jonge hoogopgeleide techneuten. Het High Tech Systems Park in Hengelo is het gebouwde resultaat van deze omslag. Als jongste wapenfeit is Gebouw N getransformeerd tot verzamelgebouw voor startende high tech bedrijven, naar ontwerp van LKSVDD architecten.
De Nederlandse vestiging van Thales werd in 1922 in Hengelo opgericht als NV Hazemeyers fabriek van signaalapparaten. In 1956 kocht Philips het grootste deel van de aandelen op en de naam veranderde in ‘Hollandse Signaal Apparaten’. In 1990 nam Thomson-CSF het bedrijf over van Philips en in 2000 wijzigde de naam Thomson-CSF in Thales. Thales Nederland is actief op het gebied van luchtvaart-, defensie- en informatietechnologie. De hoofdvestiging in Hengelo telt circa 1.000 medewerkers. Het accent is verschoven van productie naar innovatie en ontwikkeling. Tot voor kort was het terrein van Thales een onneembare vesting met strenge beveiliging. Nu is het bedrijf ervan overtuigd dat innovatie tot stand komt door samenwerking, ontmoeting, een vrije manier van werken, ontspanning en contact met de buitenwereld.
Een eerste stap is de sloop van de grote, inmiddels ongebruikte productiehallen aan het Twentekanaal en de bouw van een nieuw hoofdkantoor en faciliteitencentrum. Architectenbureau LKSVDD zit met bureaus als Broekbakema en Kraaijvanger in een uitvoerige selectieprocedure voor het ontwerp van nieuwbouw. Architect Hans van den Dobbelsteen van LKSVDD: “Dat wij geselecteerd zijn, is mede te danken aan ons idee voor een groene parkachtige campus.” Samen met MTD landschapsarchitecten en Reitsema & partners architecten presenteert LKSVDD in 2012 een campusconcept dat sterk inzet op het ontwikkelen van het High Tech Systems Park als geheel, een masterplan voor gebouwen en landschap. Dat sluit blijkbaar prima aan op de wensen van Thales. Ze krijgen de opdracht en de bouw van het nieuwe hoofdkantoor en het ‘Shared Facility Center’ en de inrichting van de omliggende terreinen start in 2014. Thales wil hier een High Tech Systems Park realiseren dat aantrekkelijk is voor (startende) technologie-gebaseerde bedrijven.
Een volgende stap is de transformatie van kantoorgebouw N tot bedrijfsverzamelgebouw. Net als op andere (voormalige) Philipsterreinen zijn de gebouwen hier aangeduid met letters. Gebouw N dateert uit 1962 en is een zeer functioneel gebouw met een robuuste betonconstructie. LKSVDD krijgt ook voor dit project opdracht. Architect Van den Dobbelsteen is er trots op dat juist dit gebouw is behouden: “Je kunt het betonnen casco vergelijken met een stellingkast. Je kunt het met van alles invullen.” Het gebouw heeft twee verdiepingen van elk 4 meter hoog en een souterrain, dat gedeeltelijk van daglicht wordt voorzien door een gracht. Het is 120 meter lang en 21 meter diep en heeft traveeën van 7 meter.
Rond de grote vide zijn hippe werk-, vergader- en loungeplekken, waar de huurders van gebruik kunnen maken.
“Oorspronkelijk had Gebouw N een lange gevel zonder verbijzonderingen met lange stroken stalen vensters. Het was een gebouw waar het ’s winters nauwelijks warmer was dan 15 graden Celsius, en het ’s zomers wel boven de 40 graden kon worden, als je de oude medewerkers moet geloven. Op de verdieping stonden de tekentafels strak in het gelid, onder een dubbele lichtstraat. Die daklichten zijn later dichtgezet en hebben we nu weer deels heropend.”
Het kantoorgebouw was voorheen toegankelijk via de productiehallen erachter en via een loopbrug vanuit het nu verdwenen kantoorgebouw K. Een eigen entree ontbrak en de zuidgevel was over de volle 120 meter eenvormig. Nu heeft de zuidgevel wel een duidelijk accent bij de entrees. De nieuwe hoofdentree ligt in het verlengde van de as tussen het Shared Facility Center en het nieuwe hoofkantoor van Thales. Bij de hoofdentree is een vliesgevel toegepast. Richting deze entree en een tweede entree opent de gevel zich steeds meer. Ter plaatse van de bedrijfsuimtes is de zuidgevel minder open met het oog op opwarming door zoninstraling.
Op twee plekken is er een vide gemaakt: de grootste in de grote gemeenschappelijke entreehal, en een die doorloopt tot in de kelder, met pantry’s. In de gemeenschappelijke ruimtes kunnen bedrijven elkaar gemakkelijk ontmoeten, samenwerken en elkaar inspireren en versterken. Rond de grote vide zijn hippe werk-, vergader- en loungeplekken, waar de huurders van gebruik kunnen maken. Daarnaast zijn er flexplekken. Er is een presentatiezaal waar plaats is voor tweehonderd personen. In het souterrain is een green screen studio, waar Virtual Reality-toepassingen getest kunnen worden. Er zijn in totaal driehonderd werkplekken, waarvan 70% is verhuurd (oktober 2018). Op de verdieping hangt binnen de vliesgevel een led-scherm van zo’n 80 m2, waarop bedrijven zich kunnen presenteren.
De architect heeft gekozen voor aluminium gevels met slanke Reynaers aluminium profielen met het oog op de grote glazen oppervlakken van 4,3 x 2 meter bij de hoofdingang. De architect wil ook de slankheid van de originele stalen ramen benaderen. De driedelige verdeling van de stalen ramen is nog steeds herkenbaar in de nieuwe gevels.
Hoewel de renovatie nog niet helemaal is voltooid, is opdrachtgever HMO in juli 2018 begonnen met de verhuur. “Als de verhuur goed loopt, dan verbouwen we ook het hele souterrain. En dan kunnen we eventueel ook installatietechnisch het een en ander verder verbeteren”, vertelt de architect. Wanneer de kantoorruimtes allemaal gevuld zijn en flexwerkers Gebouw N ook weten te vinden, stapt HMO uit.
LKSVDD gaat wel door op het High Tech Systems Park: er liggen plannen voor een nieuw bedrijfsverzamelgebouw nabij het Shared Facility Center, met grotere en luxere ruimtes, waar de start-ups uit Gebouw N op termijn naar kunnen doorverhuizen als ze groeien.
