- ARM+CCN, a joint venture of ARM Architecture and CCN Architects
Perth Arena
Het ontwerp van Perth Arena is gebaseerd op Christopher Moncktons ‘Eternity Puzzle’, de hersenkraker die een vrijwel gelijkmatige twaalfhoek vult met 209 onregelmatig gevormde kleinere veelhoeken. De architecten zijn er op deze manier in geslaagd een indrukwekkende en multifunctionele locatie te ontwerpen voor concerten en (sport)evenementen. Een architecturaal werk dat veel weg heeft van een reusachtige en complexe puzzel.
Met 9800 driehoekige en duizend rechthoekige panelen lijkt het alsof de architecten – Ashton Raggatt McDougall (ARM) en Cameron Chisholm Nicol (CCN) – zowel naar binnen als naar buiten de esthetische uitstraling van het gebouw wilden uitdrukken aan de hand van de vormtaal van een puzzel. Deze vrij oppervlakkige interpretatie komt echter voort uit impressies van het eindresultaat en niet zozeer uit de oorspronkelijke ideeën van de bedenkers.
Wel kan men stellen dat het gebouw in essentie een puzzel is. De Perth Arena is immers een uiterst complex geheel: een multifunctioneel stadion voor concerten en sportevenementen met een capaciteit van 15.000 mensen, waar trucks direct de arenavloer op kunnen rijden, plus vijf multifunctionele ruimtes, een ondergrondse parkeergarage met 686 plaatsen, een beweegbaar dak van 56 bij 35 meter dat in slechts zeven minuten opent, 36 bedrijfssuites en een zestal verkooppunten voor etenswaren en dranken. Beweegbare basketbal- velden schuiven over tennisbanen heen. Hier is duidelijk zichtbaar hoe een puzzel het vehikel werd voor de externe expressie. Zijn absolute multifunctionaliteit maakt de Perth Arena tot een indrukwekkende, reusachtige 3D-puzzel en een imposant staaltje architectuur.
Het complex is gebaseerd op de puzzel ‘Eternity’, die in 1999 op de markt kwam. De fabrikant had een prijs van een miljoen Britse pond uitgeloofd voor degene die hem binnen vier jaar zou kunnen oplossen; een vrijwel onmogelijke opgave. Dat wereldwijd vervolgens een rage losbarstte, was nauwelijks een verrassing, en ongeveer een jaar na de lancering kon een winnaar worden bekendgemaakt. Toen in 2007 Eternity Puzzle II uitkwam, waren de voorbereidingen voor de bouw van Perth Arena al in volle gang.
De nieuwe arena met een oppervlak van 28.000 vierkante meter bevindt zich in het centrum van de stad en vervangt het Perth Entertainment Centre. Het is de eerste fase van een 13,5 hectare groot stadsvernieuwingsproject om de belangrijkste zakenwijk van Perth via een ondergrondse spoorlijn naar Fremantle rechtstreeks te verbinden met Northbridge. Het gebouw opende afgelopen november zijn deuren en kostte in totaal 548,7 miljoen Australische dollar (zo’n 355 miljoen euro). Inmiddels is het de thuishaven van het lokale basketbalteam de Wildcats en wordt er de Hopman Cup gespeeld, een internationaal tennistoernooi.
UNIEKE GEVELS
Zowel gezien vanaf de grootse boulevard ten zuiden, als vanaf de hoger gelegen snelweg ten westen is geen van defaçades of ingangen van het gebouw belangrijker dan de andere. Kenmerkend zijn de negen unieke façades in de vorm van onderling verbonden veelhoeken die elkaar raken en overlappen. Deze gevels worden op hun beurt verdeeld in krachtige geometrische patronen door de kleur ‘International Klein Blue’, witte en zwarte panelen en beglazing, als weerspiegeling van de explosieve aard van de evenementen die binnenin plaatsvinden. Dit thema wordt voortgezet in de ingangen, foyers en multifunctionele ruimten binnen, waar de kleuren rood, oranje en geel zijn gecombineerd met de houten bekleding. Dit gebruik van kleur ondersteunt de zonering en oriëntatie, en onderstreept tegelijkertijd de bruisende energie van entertainment en sport.
LICHTGEWICHT ESTHETISCHE ELEMENTEN
In de context van een dergelijk complex gevelsysteem creëerde Reynaers een passende oplossing op basis van de CW 50 structureel geklemde vliesgevelserie. De beglazing is aangepast aan een niet-standaard vorm met parallelle ramen voor een naadloze aansluiting op het driehoekige bekledingssysteem van het geheel. Het ontwerp is bestand tegen elke windbelasting, thermische schommelingen, bewegingen van de structuur en systeembelasting die ontstaan door de diagonale dragers van het gebouw. Voor ARM en CCN moest het systeem samensmelten met de lichtgewicht uitstraling van de buitenzijde. Overdag vallen de ramen deels of zelfs geheel weg tussen de andere materialen van de façades. ‘s Nachts daarentegen strijken lichtflitsen over de buitenkant en krijgt het gebouw weer een heel andere uitstraling. In het interieur vormen de ramen de verbinding met de buitenwereld. De raamkozijnen in verschillende hoeken sluiten aan op de patronen aan de buitenzijde die in allerlei richtingen doorlopen.
En alsof de constructie en uitstraling van het gebouw nog niet ambitieus genoeg waren, heeft de Perth Arena ook uitgesproken milieuvriendelijke doelstellingen, met mixed-mode natuurlijke ventilatie, energiezuinige convectie-airconditioning, en fotovoltaïsche installaties op het dak. Met U-waarden van circa 1,5 en een SHGC van 0,23 tot 0,6 voldoet het CW 50-systeem aan deze ambities. Bovendien is het gebouw onderscheiden vanwege zijn maatwerkbeglazing door de Australian Window Association in de vorm van de award voor ‘Best Use of Windows and Doors Commercial – New Construction’.
Ondanks de complexiteit van het gebouw is het zo ontworpen dat mensen er goed de weg kunnen vinden en bezoekers elkaar op tal van plaatsen kunnen ontmoeten. De circulatieruimten bevinden zich op meer dan vijftig meter hoogte en zijn rondom enorme atriums geplaatst. Trappenhuizen in deze ruimten helpen bezoekers om een beeld te krijgen van welke route zij afleggen, zodat zij zich meer verbonden voelen met de activiteiten die
zich op de vele verschillende niveaus afspelen; ze worden daarbij ondersteund door meer dan driehonderd schermen voor digitale informatie. Door de vloerplaten op strategische plaatsen te openen, ontstaat verder weg van het atrium bij de restaurants en bars een intiemere sfeer met lagere plafonds. Een vergelijkbare aanpak is toegepast voor de hoofdarena zelf. Die kan door middel van gordijnschermen in kleinere ruimten worden ingedeeld, afhankelijk van het evenement, zodat waar nodig meer intimiteit ontstaat.
Met de Perth Arena hebben de architecten een gebouw gecreëerd dat met zijn heldere kleuren en dynamische geometrie een ongekende energie uitstraalt waarmee het activiteiten naar de stad zal trekken die er anders nooit waren gekomen. En dat is voor Perth en voor heel West Australië van het grootste belang: deze arena maakt van Perth een levendige stad met een bruisend sport- en evenementenprogramma.
Projectoplossing
Systemen:
- Projectoplossing gebasseerd op CW 50 structural clamped
Projectomschrijving:
Projectoplossing voor een complete voor- en achteroverhellende gevel
- Speciale glassteunen en T-verbinding zijn nodig om de onregelmatig gevormde elementen te kunnen produceren.
- Opnemen van afwijkend gevormde verticaal openende ramen in de gevel
- Speciale hoeverbinders
- Projectmatig ontwikkelde profielen en koppelprofielen
- De frames moesten zo transparant mogelijk zijn met zo min mogelijk zichtbaar aluminium door het glas
- Projectmatig afwerkprofiel voor profielen en accessoires
Elementen:
- Koppelprofielen van sommige elementen zijn verbonden aan een stalen sub-structuur
- Diverse elementen van verschillende afmetingen en onregelmatige vormen
- Lucht- wind – en waterdichtheidstesten in het Reynaers Institute
Beglazing:
- Elementen in enkele en in dubbele beglazing
- Akoestische varianten met een 32 mm spacer en een akoestische laag tussen de glasplaten
- In verband met de hoge gewichten veroorzaakt door de hellingshoek, is er speciale beveiliging aangebracht om te voorkomen dat het glas eruit valt
Gebruikte Reynaers Aluminium systemen
Partners bij dit project
Architect
- ARM+CCN, a joint venture of ARM Architecture and CCN Architects
Gevelbouwer
- Alcom Fabrications
Fotograaf
- Stephen Nicholls
Andere belanghebbende
- BGC Construction (General contractors)
- Isabelle Priest (Authors)