Villa Trompenberg: flirt met Dudok
Diagonale zichtlijnen, royale raampartijen, hoogteverspringing en een verfijnde detaillering. In de bossen van Hilversum vormt Villa Trompenberg een stijlbreuk met de omringende klassieke bebouwing. Architect Maarten Engel van Engel Architecten ontwierp een eigentijdse villa met een puik panorama op de lommerrijke omgeving.
Architect Maarten Engel van Engel Architecten
In de Gooische bossen openbaart Villa Trompenberg zich als een contrast met zijn omgeving. De organische vormen uit de natuur worden onderbroken door twee rechthoekige volumes die haaks op elkaar geplaatst zijn. Rank en roodbruin baksteen steekt fel af tegen de omliggende begroeiing. Op de kavel van 40 bij 40 meter stond voorheen een jaren ‘60 woonhuis. De opdrachtgevers wilden hier een moderne villa realiseren en riepen de hulp in van Engel. “Er lag wel een uitdaging,” memoreert hij. “De bewoners bleven tijdens de bouw wonen in het bestaande huis. We deelden de bouw op in twee fases. Fase 1 ontwierpen we naast het bestaande huis. Het moest dusdanig aansluiten dat er later een fase 2 aan vastgemaakt kon worden op de plek van het bestaande woonhuis. Dit betekende automatisch dat fase 1 alles moest hebben. Een woonkamer, keuken, tv-kamer, badkamer en slaapvertrekken. Dat was best een puzzel.”
Verfijning
Fase 2 werd al een jaar na oplevering aan de rechterzijde van het eerste bouwdeel gerealiseerd. Hierdoor ontstond een kruisvormige plattegrond. Een vide, met hoge boekenkast als eyecatcher, verbindt de entreehal met de royale tv-kamer. Op de verdieping kwam een mastersuite met inloopkast en badkamer. Op het gebied van esthetiek was er de wens om een elegante, ranke en leesbare woning te maken. Engel vertelt: “Veel moderne villa’s zijn bonkig en robuust met dikke dakranden en wit stucwerk. Wanneer je een standaard dakrand van 40 centimeter halveert, creëer je een veel eleganter beeld. Ik kijk voortdurend waar ik verfijning kan toepassen. Zo waren ook de zichtlijnen van belang. Door op iedere hoek glas te maken, ontstaan er lange, diagonale zichtlijnen over de kavel. Hierdoor krijg je een veel ruimtelijker gevoel en wordt de tuin onderdeel van het huis.”
Echo’s van Dudok
Wie goed naar het ontwerp van Engel kijkt, herkent de stijlkenmerken van de Hilversumse architect Willem Dudok. Dudok ontwierp in de omgeving 75 gebouwen. Een dankbare inspiratiebron voor Engel. “Ik vond het leuk om dit gebouw een historische context mee te geven. Dudok gebruikte voor veel ontwerpen het zogenaamde ‘Hilversumse formaat’. Een langwerpige roodbruine baksteen die over de gehele gevel is toegepast. Dat formaat accentueert de breedte van het gebouw. Dit geldt ook voor de wand bij de bibliotheek en de schouwen binnen. Het in elkaar schuiven van volumes is eveneens typerend voor Dudok. Doordat de twee volumes in deze villa in hoogte verschillen, ontstaat er een verspringing in het gevelbeeld die het ontwerp dynamisch maakt. Architectuur met een knipoog.”
In overleg met gevelbouwer Boertjes Aluminium en Kunststof kozen we daarom voor raam- en deursysteem SlimLine 38. Dit profiel steekt iets uit waardoor je een schaduwlijn krijgt.
Schaduwrand
Elegantie, hoogtes en lichtinval. Alle aspecten die komen kijken bij een goed ontwerp houden Engel en zijn collega’s kritisch tegen het licht. Er wordt door zijn team net zo hard gekneed en gesmeed tot alle details en berekeningen kloppen. Engel over deze kritische grondhouding: “Hier gaat niets de deur uit waar we niet achterstaan. Het is bij ons niet ‘u vraagt, wij draaien’. Ik werk niet met een blanco vel papier. Wij hebben echt input nodig om te weten hoe wij een droomhuis voor onze opdrachtgevers kunnen maken. Als haviken kijken we naar hun wensen om te zien of het wel mogelijk is.” Een goed voorbeeld is de rankheid van de kozijnen. Dit wilde Engel absoluut behouden in het ontwerp. “Aluminium kozijnen zijn prachtig. Het risico is wel dat het profiel vrijwel gelijk ligt met de buitenkant van het glas, waardoor je geen schaduwwerking krijgt. Er ontstaat dan een vlak beeld dat weinig spannend is. In overleg met gevelbouwer Boertjes Aluminium en Kunststof kozen we daarom voor raam- en deursysteem SlimLine 38. Dit profiel steekt iets uit waardoor je een schaduwlijn krijgt. Daarnaast zochten we naar een manier om de kozijnen te verstevigen aan de buitenzijde. Hierdoor ervaar je een rank beeld als je van binnen naar buiten kijkt. Ook konden we een mooie aansluiting met het plafond maken zodat je het kozijn niet als een drempel ervaart. Esthetiek en functionaliteit komen dus perfect samen.” Erik de Bruin, directeur Boertjes Aluminium en Kunststof vertelt: “In samenspraak met de architect en de aannemer, waar we al veel meer projecten mee hebben gedaan, hebben we een adviserende rol gespeeld in het type profiel dat er uiteindelijk is gebruikt. Met de Reynaers SlimLine 38 profielserie kun je het mooie lijnenspel laten doorlopen met verzwaringen voor de glasplaten. Op die manier ontstaat het transparante karakter van Villa Trompenberg.”
Simpel bouwen
Engel streeft in zijn ontwerpen altijd naar een leesbare architectuur. Zijn gebouwen moeten logisch in elkaar zitten. Een ontwerp eenvoudig laten ogen, is volgens hem juist een van de grootste uitdagingen. “Het is gelukt om het simpel te bouwen. De overhoekse openingen zijn precies zo groot dat er geen kolom hoefde te komen. Dat betekent automatisch dat er geen stalen balken nodig waren en we precies goed uitkwamen met de lagenmaten van het baksteen. Dan hoeft het voor een aannemer niet ingewikkeld te zijn om te bouwen. Ik ben er trots op dat we dit huis zo hebben kunnen maken zoals het vanaf de eerste schets de bedoeling was. Credits gaan hier ook naar mijn collega-architect Desley Hakkert. Hij nam een groot deel van de technische uitwerking en begeleiding tijdens de realisatie voor zijn rekening.”
Engel voegt eraan toe dat hij ook geluk had met zijn opdrachtgevers. “Zij zijn beiden civiel ingenieurs. Qua logistiek en ontwerp was zo’n verhuizing voor hun peanuts. Ze hadden alles al uitgedacht. Zonder een goede klik met mijn opdrachtgevers kan ik ook nooit een goed ontwerp maken.”
"Zonder een goede klik met mijn opdrachtgevers kan ik ook nooit een goed ontwerp maken."
